Rak jajnika

Nowotwór złośliwy jajnika jest drugim (po raku szyjki macicy) co do częstości występowania. Zapadalność na raka jajnika wynosi średnio 11 na 100 000 kobiet. W Polsce rocznie zapada na niego ponad 3000 polek. Najbardziej narażone są kobiety w wieku po-menopauzalnym w przedziale wiekowym 55 – 65 lat.

Czynnikami ryzyka przyczyniającymi się do powstania nowotworu jajnika są: okres po-menopauzalny, niepłodność, małodzietność, bezdzietność, palenie tytoniu, działanie talku, przebyte zakażenia wirusowe (np. świnka), środki chemiczne (np. azbest, środki ochrony roślin), zaburzenia miesiączkowania, poronienia, dieta bogata w tłuszcze, przebyta choroba nowotworowa.

Czynniki, które mogą chronić lub zmniejszać prawdopodobieństwo wystąpienia raka szyjki macicy to długotrwałe stosowanie terapii hormonalnej, liczne ciąże, karmienie piersią, podwiązanie jajowodów.

Badania

Jednym z ważniejszych i najbardziej podstawowych badań jest badanie ginekologiczne, podczas którego lekarz jest w stanie wyczuć guz a także ustalić jego wielkość, konsystencję i stwierdzić obecność płynu ustrojowego. Niestety zarówno badanie ginekologiczne jak i badanie USG są w stanie wykryć raka dopiero wtedy jak znajduje się on już w zaawansowanym stadium a guzek nowotworowy ma zazwyczaj minimalna średnicę 5 cm. Bardzo skuteczną metodą pozwalającą wcześnie wykryć nowotwór są badania przesiewowe, wśród których wyróżnia się Pozytonową Tomografię Emisyjną (PET – CT) .

Objawy

Pacjentki zgłaszające się do lekarza mają już zazwyczaj rozwinięte stadium choroby ze względu na obecność objawu raka jajnika zwanego wodobrzuszem (obecność w jamie brzusznej płynu). Obok tego objawu występują także: ogólne osłabienie, złe samopoczucie i często spadek masy ciała z powodu braku apetytu. Objawy towarzyszące zaawansowanym stadiom choroby to krwawienie z pochwy, ostry ból brzucha i z powodu zwiększenia objętości brzucha – uczucie ucisku na inne narządy sąsiednie (drogi moczowe, układ pokarmowy).

Leczenie

W przypadku rozpoznania raka jajnika zazwyczaj jest już zbyt późno na profilaktyczne leczenie za pomocą chemioterapii bądź radioterapii i od razu przystępuje się do wycięcia całości narządów rodnych, często wraz z węzłami chłonnymi i całą siecią większą. Bywa też, że choroba jest już tak dalece posunięta iż wycina się jedynie największy guz a resztę próbuje się ratować stosowaniem chemio- i radio- terapii.

Rak jajnika jest jednym z raków, na którego umiera najwięcej kobiet. Wysoka umieralność z powodu tego rodzaju raka jest spowodowana niepopularnością badań przesiewowych i zbyt późnym zgłaszaniu się pacjentek do lekarza. Zazwyczaj zgłaszają się dopiero wtedy jak widoczne są zmiany w obrębie brzucha (obecność płynu w jamie brzusznej), a to już oznacza, że rak jest na zaawansowanym etapie rozwoju.

ALNG